*Του Γιώργου Κοφού

Τα τελευταία χρόνια μαίνεται ένας «πόλεμος» μεταξύ των μεγάλων Studio με μεγάλους κερδισμένους/χαμένους τους συνδρομητές υπηρεσιών streaming. Η τηλεόραση, τουλάχιστον με την έννοια που ξέραμε ως τώρα έχει πεθάνει, ο κινηματογράφος, κυρίως και με την βοήθεια του «Μεγάλου Επιταχυντή» Covid μάλλον θα ακολουθήσει και όλα αυτά χάρη στις τεχνολογίες που επιτρέπουν μεγαλύτερες ταχύτητες Internet με συνέπεια και την άνοδο των υπηρεσιών streaming.

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι μέχρι και η Κουτσή Μαρία έχει πλέον υπηρεσία streaming (ERTFLIX??). Θα προσπαθήσουμε λοιπόν να δώσουμε μια ανασκόπηση των Streaming Wars όπως έχουν βαφτιστεί, ως τώρα, πως έχει διαμορφωθεί το τοπίο streaming αυτές τις μέρες, τι συνέπειες έχουν τα παραπάνω για τον τελικό Καταναλωτή, και τι να περιμένουμε στην Ελλάδα.

Netflix – The Blockbuster Killer

Δυσκολεύτηκα με αυτόν τον τίτλο, κυρίως γιατί η λέξη Blockbuster σημαίνει διαφορετικά πράγματα. Συνήθως για εμάς σημαίνει η ταινία που σπάει τα ταμεία. Είναι όμως και το όνομα της μεγαλύτερης παγκοσμίως αλυσίδας Βίντεο Κλαμπ με χιλιάδες καταστήματα στην ακμή τους, κυρίως στις ΗΠΑ. Πίσω στο μακρινό 1997 ιδρύεται η Netflix, μια υπηρεσία ταχυδρομικής ενοικίασης DVD.

Έμπαινες στο site, διάλεγες ταινία, ερχόταν στο σπίτι σου ταχυδρομικά το DVD, και το επέστρεφες πάλι ταχυδρομικά. Μετά από 10 χρόνια του παραπάνω μοντέλου το 2007 έχοντας νοικιάσει 1 δις DVD, κάνει την κίνηση με την οποία άλλαξε όλο το τοπίο εισάγοντας υπηρεσίες streaming, έχοντας ήδη αναπτύξει και τον γνωστό μας αλγόριθμο με προτάσεις για ταινίες/σειρές βάσει του υπάρχοντος ιστορικού του πελάτη.

Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Παγκόσμια επέκταση, στην Ελλάδα ήρθε τα τέλη του 2016. Η Netflix είχε το μονοπώλιο για μια δεκαετία σχεδόν των υπηρεσιών streaming, αλλά κάπου στα μισά κατάλαβε ότι δεν θα ήταν πάντα έτσι. Οι υπόλοιποι παίκτες (δημιουργοί original content) είχαν αρχίσει να καταλαβαίνουν ότι το παιχνίδι πλέον παίζεται στο Streaming και ήδη έκαναν τους σχεδιασμούς τους.

Αποφάσισε λοιπόν το 2013 να μπει και η Netflix στο παιχνίδι του original content ξεκινώντας με το House of Cards και ακολουθώντας με τα Stranger Things, τις Marvel σειρές (Daredevil, Jessica Jones, Luke Cage, Iron Fist, Punisher, Defenders) κτλ. Παράλληλα κάνει συμφωνίες με studio εκτός Αμερικής για την παραγωγή σειρών με αποκλειστική διανομή μέσα από το Netflix, πχ. Peaky Blinders με Αγγλία, La Casa de Papel με Ισπανία κτλ. αναλαμβάνοντας το ρόλο, όχι μόνο του παραγωγού αλλά και του διανομέα. Σκοπός αυτών των κινήσεων είναι για να θωρακιστεί για αυτό που έρχεται, την σταδιακή αποχώρηση περιεχομένου από το Netflix, για να είναι πλέον διαθέσιμο από τα streaming services των studio/διανομέων.

Και για να δικαιολογήσουμε και τον τίτλο η Netflix μόνη της σκότωσε τα Βίντεο Κλαμπ με τρανότερο παράδειγμα τα παντοδύναμα Blockbuster που ενδεικτικά είδαν τα καταστήματα τους να μειώνονται από 9000 παγκοσμίως το 2004 σε 0 τον Γενάρη του 2014. Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι η Netflix είχε αυτοπροταθεί στην Blockbuster για εξαγορά έναντι USD 50m το 2000 και η Blockbuster τους απέρριψε.

Hulu – ο Παλιός του Original Content

Εκεί στα τέλη του 2007 τα μεγάλα κεφάλια του Hollywood και των τηλεοπτικών studio αποφάσισαν ότι το Netflix από μόνο του δεν έφτανε, και έφτιαξαν το Hulu, μια streaming πλατφόρμα, αποκλειστικά διαθέσιμη στην Αμερική, με τη φόρμουλα απόδοσης κερδών καθορισμένη και συμφωνημένη από τους ίδιους (αντί για την επιβαλλόμενη σε αυτούς από το Netflix) και με μια καινοτομία: οι σειρές που προβάλλονται στο Hulu για πρώτη φορά δεν ήταν διαθέσιμες σαν ολόκληρη σεζόν (μοντέλο binge) αλλά διατίθενται σε εβδομαδιαίο πρόγραμμα κάποιες μέρες μετά την πρώτη προβολή τους στα τηλεοπτικά κανάλια.

Το Hulu ήταν επίσης και η πρώτη πλατφόρμα με παραγωγή σειρών για διάθεση αποκλειστικά μέσω streaming. Η επιτυχία σίγουρα ξεκίνησε με την σειρά The Handmaid’s Tale. Το Hulu επίσης εισήγαγε πρώτο και το μοντέλο των tiered συνδρομών (με/χωρίς προβολή διαφημίσεων) που εφάρμοσαν και άλλες πλατφόρμες.

Το 2017 με την εξαγορά της 20th Century Fox, για την οποία θα μιλήσουμε παρακάτω, η Disney απέκτησε το πλειοψηφικό πακέτο μετόχων του Hulu και μέσω εξαγορών κατέληξε να είναι ο αποκλειστικός ιδιοκτήτης. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να παραχθούν Marvel σειρές όπως το πολύ καλό Runaways και το πολύ κακό Helstrom. Το Hulu είναι πλέον επίσης και ο αποκλειστικός διανομέας σειρών/ταινιών της εταιρίας παραγωγής FX. Το Hulu είναι πλέον διαθέσιμο σαν συνδρομητικό πακέτο μαζί με το Disney+.

Disney / Fox – Η Αγορά του Αιώνα

Από τις αρχές του 21ου Αιώνα ήταν καταφανές ότι ο Γίγαντας Disney πεινούσε για περισσότερο Content. Η εταιρία με τις πιο παλιές IP (Intellectual Property) στην πιάτσα άρχισε να συνειδητοποιεί ότι το μοντέλο (ταινίες-θεματικά πάρκα-merch) δεν μπορούσε πλέον να εξυπηρετηθεί αποκλειστικά από τον Μίκυ και την παρέα του, ούτε και οι ταινίες βασισμένες σε υπάρχοντα theme rides πχ Οι Πειρατές της Καραϊβικής, είχαν πολύ ψωμί, όποτε βγήκε για ψώνια: Pixar το 2006, Marvel το 2009, Lukasfilm το 2012 όλες αυτές οι εξαγορές με σκοπό να εξυπηρετηθεί το παραπάνω μοντέλο.

Μερικά χρόνια μετά όμως κατάλαβαν στη Disney ότι και μόνο λόγω της αξίας των IP τους έπρεπε να μπουν στην μπίζνα του Streaming. Κατάλαβαν όμως ότι μια βιβλιοθήκη Disney/Pixar/Marvel/Star Wars δεν θα ήταν αρκετή.

Αποφάσισαν λοιπόν να προχωρήσουν στην Αγορά του αιώνα η οποία ξεκίνησε τα τέλη του 2017 και ολοκληρώθηκε αρχές του 2019. Η Disney επανακαθόρισε όλο το τοπίο αγοράζοντας την 20th Century Fox. Η εξαγορά περιλάμβανε όλη την ταινιοθήκη της 20th Century Fox και Fox Searchlight, όλες τις σειρές του καναλιού Fox, το National Geographic, την εταιρία παραγωγής FX και όπως αναφέραμε τις μετοχές του Hulu έναντι του αστρονομικού ποσού των 70 δις.

Τα τηλεοπτικά κανάλια Fox, Fox News, Fox Sports παρέμειναν στην ιδιοκτησία της οικογένειας Murdoch. Ανάμεσα στις IP περιλαμβάνονταν αυτές των X-Men (+Deadpool) και Fantastic 4 που ενσωματώθηκαν πάλι στην Marvel καθώς και της πρώτης ταινίας Star Wars ep 4: A New Hope. Με την μεγαλύτερη βιβλιοθήκη για αποκλειστική διάθεση, πλέον στα χέρια της η Disney ήταν έτοιμη να μπει δυναμικά στο Streaming με το Disney+ που θα δούμε λεπτομερώς παρακάτω.

Η Σχέση Studio / Network

Εδώ αξίζει να κάνουμε μια στροφή και να περιγράψουμε τις σχέσεις υπηρεσιών streaming – studio παραγωγής/διανομέων – τηλεοπτικών καναλιών. Η χαρτογράφηση αυτών των σχέσεων είναι σημαντική γιατί όλα οδεύουν πλέον στο μοντέλο αποκλειστικής διάθεσης περιεχομένου.

To Netflix για την ώρα βασίζεται σε προϋπάρχουσες συμφωνίες για διάθεση περιεχομένου, όλα δείχνουν όμως ότι σε μερικά χρόνια θα πρέπει να βασιστεί σε δικές του παραγωγές, μιας και με την λήξη αυτών των συμφωνιών, το περιεχόμενο θα είναι κατά πάσα πιθανότητα αποκλειστικά διαθέσιμο από άλλες πλατφόρμες. Για την καλύτερη απεικόνιση τα πράγματα αυτή τη στιγμή έχουν ως εξής:

Streaming Service	Studio Παραγωγής – Διανομείς
Disney+	Disney, Pixar, Star Wars, Marvel, 20th Century Fox, National Geographic, Hulu, ESPN, ABC Network
HBOMax	HBO, Warner Brothers, Adult Swim, CNN, CW, DC Entertainment, New Line Cinema, TBS, TNT
Peacock	NBC, Universal Studios, WWE
Paramount+	CBS, Paramount Pictures, Showtime

Οι Ecosystem Players

Αμέσως μετά την είσοδο των Studio/διανομέων στο παιχνίδι των Streaming Services, μια άλλη κατηγορία παικτών αποφάσισε ότι ήθελαν ένα κομμάτι από την πίτα των συνδρομητών και της συνεχόμενης ροής εσόδων που αποφέρουν, και αποφάσισαν να μπουν δυναμικά με δικές τους υπηρεσίες: η Apple με το Apple TV+ και η Amazon με το Amazon Prime Video.

Η Amazon με την υπηρεσία Prime Video, αρχικά σαν μέρος του πακέτου Amazon Prime, ξεκίνησε σαν υπηρεσία Video on Demand για αγορά και ενοικίαση ταινιών και σειρών αλλά μπήκε δυναμικά στο παιχνίδι παραγωγών αποκλειστικά διαθεσίμων από την πλατφόρμα. Σειρές όπως τα The Man in the High Castle, American Gods, The Boys κτλ. την εδραίωσαν σαν δυνατό «παίκτη» ενώ ανακοινώθηκε η ιστορικά μεγαλύτερη επένδυση σε τηλεοπτική σειρά (μέχρι την επόμενη) με το αστρονομικό πόσο των 465m USD μόνο για την πρώτη σεζόν.

Παράλληλα η Amazon εξασφάλισε μια τεράστια βιβλιοθήκη περιεχομένου, για αποκλειστική διάθεση μεσω της πλατφόρμας της, με την αγορά της MGM. Γνωστές IP που περιλαμβάνονται στην βιβλιοθήκη αυτη περιλαμβάνουν τον James Bond, το σύμπαν του Stargate κτλ. Η Apple στα τέλη του 2019 λάνσαρε την υπηρεσία Apple TV+ με την είσοδο 3 παραγωγών της: The Morning Show, το δυστοπικό See και το εναλλακτικής πραγματικότητας Sci-Fi For All Mankind.

Γρήγορα επέκτεινε τις παραγωγές του με πολλές σειρές όπως το επιτυχημένο Ted Lasso και την επερχόμενη μεταφορά της κλασσικής σειράς βιβλίων του Isaac Asimov Foundation.
Εδώ πρέπει να μιλήσουμε για τις έννοιες ecosystem και device integration και της σημασίας αυτών. Όλες οι υπηρεσίες streaming στοχεύουν στην μεγαλύτερη δυνατή διαθεσιμότητα τους σε όσον το δυνατό περισσότερες συσκευές. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν 3 κατηγορίες:

a) Smart TVs με τις εφαρμογές απευθείας εγκατεστημένες στην συσκευή

b) Mobile/Tablet εφαρμογές σε προσωπικές συσκευές. Σε αυτά περιλαμβάνονται και οι browsers υπολογιστών.

c) Multimedia devices e.g. Google Chromecast, Apple TV, Roku, Amazon Firestick κ.α.

Το μεγάλο πλεονέκτημα των Apple και Amazon, το οποίο σκοπεύουν να εκμεταλλευτούν στο έπακρο για να προσελκύσουν καινούργιους συνδρομητές, είναι ότι εκτός από το service διαθέτουν και το hardware στο οποίο υπάρχει καλύτερη ενσωμάτωση. Για παράδειγμα οι υπηρεσίες αυτές λειτουργούν πολύ καλύτερα σε σχέση με τις υπόλοιπες, με τους αντίστοιχους virtual assistants (Apple TV+/Siri – Amazon Prime Video/Alexa).

Το καλύτερο device integration παίζει μεγάλο ρόλο στη διαθεσιμότητα αυτών των υπηρεσιών, παράδειγμα αποτελεί το HBOMax που τον πρώτο μήνα δεν διέθετε εφαρμογές για τις συσκευές Roku και Chromecast με αποτέλεσμα να χαθούν εκατομμύρια σε πιθανές συνδρομές.

Disney+ – o Πρώτος Νικητής

Να ξεκαθαρίσουμε πρώτα κάτι για τον τίτλο. Το Netflix παραμένει η μεγαλύτερη υπηρεσία Streaming παγκοσμίως. Η επιτυχία του φαίνεται ακόμα περισσότερο στο γεγονός ότι αποτελεί πλέον λήμμα σαν ρήμα στα λεξικά σαν το Google.

Η Disney αποτελεί παγκοσμίως τον πιο ισχυρό διανομέα ταινιών. Είναι ο κάτοχος των πιο πολύτιμων (από άποψης απόδοσης κερδών) IP τις οποίες εκμεταλλεύεται στο έπακρο μέσα από μέσα (ταινίες, σειρές, μουσική), εμπόριο (merchandise, licensing) και φιλοξενία (θεματικά πάρκα, κρουαζιέρες). Με όλα τα παραπάνω εφόδια, ήταν θέμα χρόνου να μπει στο παιχνίδι του Streaming. Έχοντας αποκτήσει μέσω αγορών/συγχωνεύσεων Marvel/Lucasfilm/20th Century Fox/National Geographic/Hulu ήταν πλέον έτοιμη να χτυπήσει στα ίσια το Netflix.

Η υπηρεσία Disney+ ξεκίνησε Νοέμβριο του 19, αρχικά διαθέσιμη μόνο στην Αμερική, με διαθέσιμη όλη την βιβλιοθήκη από ταινίες κι σειρές εκτός από αυτά για τα οποία υπήρχε ισχύουσα συμφωνία διανομής με Netflix και άλλους. Με την λήξη κάθε συμφωνίας οι ταινίες και σειρές επέστρεφαν στην Disney και γινόταν άμεσα διαθέσιμες στο Disney+.

Η τιμή συνδρομής ήταν ανταγωνιστική του Netflix (μισή τιμή) κι η υπηρεσία ήταν άμεσα διαθέσιμη σε όλες τις πλατφόρμες. Από καινούργιες παραγωγές η Disney λάνσαρε τον Mandalorian με τεράστια επιτυχία, αφού προτάθηκε για αρκετά Emmys από την πρώτη κιόλας χρονιά.

Η επιτυχία του Disney+ φάνηκε στους αριθμούς. Ενδεικτικά το Netflix έχει παγκοσμίως 208 εκ. συνδρομητές. Η Disney έθεσε τον πήχη για το Disney+ αρχικά στους 60-90 εκ. συνδρομητές μέχρι το 2024. Στην Πραγματικότητα ξεπέρασε τα 100εκ συνδρομητές τους πρώτους 15 μήνες με πρόβλεψη να ξεπεράσει το Netflix σε συνδρομητές κάπου το 2026.

Αν και αρχικά άργησε να κυκλοφορήσει πρωτότυπο υλικό πέρα από το Mandalorian, με κύριες κυκλοφορίες το 2020 το live action Mulan και το Hamilton, συνέχισε τις επιτυχείς κυκλοφορίες με τις σειρές WandaVision και Falcon and the Winter Soldier και τις ταινίες Raya and the Last Dragon και Soul. Στην προσπάθεια να καλύψει την χασούρα από το κλείσιμο των κινηματογράφων λόγω Covid, η Disney εισήγαγε το Premium Access για τις ταινίες που έκαναν πρεμιέρα στο Disney+. Ουσιαστικά σου έδινε την επιλογή για να πληρώσεις 30USD για να έχεις πρόσβαση on demand στις ταινίες που υπό κανονικές συνθήκες θα κυκλοφορούσαν στους κινηματογράφους, την μέρα της πρεμιέρας τους (πχ Mulan, Soul etc), με τις ταινίες αυτές να είναι διαθέσιμες σε όλους τους συνδρομητές χωρίς έξτρα χρέωση 2 μήνες μετά.

Τέλος αξίζει να γίνει μια αναφορά στην ενημέρωση των μετόχων που έκανε η Disney στις 10/12/2020 όπου παρουσίασε τα σχέδια της για επέκταση του Disney+ και τις νέες σειρές και ταινίες που θα κυκλοφορήσει τα επόμενα 2 χρόνια. Όσον αφορά την επέκταση πρέπει αρχικά να αναφέρουμε ότι η Disney, όντας διανομέας κυρίως περιεχομένου για όλη την οικογένεια, διέθετε μέχρι τότε περιεχόμενο στο Disney+ ηλικιακής διαβάθμισης μόνο U και PG-13.

Όπως ανακοινώθηκε στους μετόχους, και υλοποιήθηκε στις αρχές του 2021, η υπηρεσία Disney+ απέκτησε parental controls και συνεπώς άρχισε να διαθέτει και υλικό διαβάθμισης R ολοκληρώνοντας έτσι την διάθεση όλου του υλικού που ελέγχει. Στις ανακοινώσεις σχετικά με την γεωγραφική επέκταση της υπηρεσίας αναφέρθηκε και η Ελλάδα με την Κύπρο όπου θα είναι διαθέσιμη μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2021. Ανάμεσα στις ταiνιες και σειρές που θα κυκλοφορήσουν αποκλειστικά μέσα από την υπηρεσία Disney+ ξεχωρίζουν οι:

Studio/IP	Announced TV Series Name
Marvel	Loki
Marvel	Ms. Marvel
Marvel	She-Hulk
Marvel	Hawkeye
Marvel	What If?
Marvel	Secret Invasion
Marvel	Ironheart
Marvel	Armor Wars
Marvel	Moonknight
Disney	Percy Jackson and the Olympians
Hulu	Y: The Last Man
FX	Alien
FX	Shogun
Lucasfilm	Obi-Wan Kenobi
Lucasfilm	Rangers of the New Republic
Lucasfilm	The Bad Batch
Lucasfilm	Ahsoka
Lucasfilm	Andor
Lucasfilm	Lando
Lucasfilm	The Acolyte
Lucasfilm	A Droid Story
Lucasfilm	Willow

HBO Max – ο Γίγαντας που αγκομαχά

Στον κόσμο των Streaming Services ο μεγάλος ανταγωνιστής του Netflix είναι το Disney+. Στον κόσμο των διανομέων ο μεγάλος αντίπαλος της Disney είναι η Warner Media. Στις 27 Μαΐου 2020 η Warner Media λάνσαρε τo HBOMax. Το HBOMax διαθέτει ίσως την δεύτερη πιο ισχυρή βιβλιοθήκη υλικού η οποία περιλαμβάνει όλες τις ταινίες και σειρές από WarnerBros, HBO, CW, DC Entertainment κ.α. Παρόλο τον πλούτο του υλικού όμως η Warner έκανε 2 μεγάλα λάθη τα οποία χαντάκωσαν οποιοδήποτε momentum συνδρομητών θα άξιζε μια τέτοια υπηρεσία να έχει.
Καταρχήν στην πρεμιέρα του, το HBOMax δεν ήταν άμεσα διαθέσιμο σε όλες τις πλατφόρμες. Το Amazon Firestick και το Roku δεν είχαν διαθέσιμες εφαρμογές HBOMax με αποτέλεσμα πολλοί χρήστες αυτών των συσκευών να μην μπορούν να ενεργοποιήσουν συνδρομές στην υπηρεσία. Το HBOMax έγινε τελικά διαθέσιμο σε όλες τις πλατφόρμες αλλά η καθυστέρηση αυτή μείωσε αισθητά τον αριθμό των αρχικών συνδρομών. Και μετά ήρθε η πιο περίεργη ανακοίνωση στρατηγικής από μεριάς Warner. Στην προσπάθεια της να καλύψει την χασούρα από το κλείσιμο των κινηματογράφων λόγω Covid, και με σκοπό να ενισχύσει τον χαμηλό αριθμό συνδρομών, η Warner ανακοίνωσε ότι όλες οι ταινίες που ήταν προγραμματισμένες να κυκλοφορήσουν το 2020/2021 θα ήταν παράλληλα διαθέσιμες από το HBOMax. Αυτό περιλάμβανε, τα Wonder Woman 1984, Godzilla vs Kong, Mortal Kombat, Dune, Matrix 4, Space Jam και Suicide Squad. Οι αντιδράσεις σε αυτήν την ανακοίνωση ήταν εντονότατες κυρίως από τους δημιουργούς, οι οποίοι αποστασιοποιήθηκαν από την Warner, και τις μεγάλες αλυσίδες Κινηματογράφων οι οποίοι κινήθηκαν νομικά λόγω διαφυγόντων κερδών. Οι επιπτώσεις από τα παραπάνω προβλέπονταν τόσο τοξικές που ο μεγαλομέτοχος της Warner Media, AT&T αποφάσισε να αποσυρθεί εντελώς από το παιχνίδι, θέτωντας την Warner Media διαθέσιμη προς συγχώνευση.
Με τα παραπάνω και λαμβάνοντας υπόψιν ότι η τιμή συνδρομής στην υπηρεσία ήταν σε επίπεδα Netflix και διπλάσια από το Disney+, ήταν αναμενόμενο η υποδοχή της υπηρεσίας από το κοινό να μην ήταν τόσο θερμή όσο ήταν αναμενόμενο. Το HBOMax αυτήν τη στιγμή έχει 45εκ συνδρομητές, τους μίσους του Disney+ και πολύ κάτω από τους στόχους και τις προβλέψεις της αγοράς. Τελικά η Discovery (με τα γνωστά Discovery κανάλια, συν Food Network, Travel Planet, Oprah Winfrey κτλ.) θα συγχωνευθεί με την Warner Media εμπλουτίζοντας δυνητικά την πλατφόρμα HBOMax με την μεγαλύτερη βιβλιοθήκη ντοκυμαντέρ και reality TV παγκοσμίως.

Η Περίπτωση Friends/Office

H περίπτωση των σειρών Friends και The Office (US) εξετάζεται για να καταλάβουμε τον τρόπο με τον οποίο πλέον διεξάγονται οι Streaming Wars στο μέτωπο του licensing. Η σειρά Friends είναι παραγωγής Warner Bros και το The Office είναι παραγωγής NBC. Για πάνω από 10 χρόνια και οι δυο σειρές ήταν διαθέσιμες μέσα από το Netflix με τεράστια επιτυχία. Το Netflix πλήρωσε εκατοντάδες εκατομμυρίων δολαρίων για το αποκλειστικό προνόμιο να διαθέτει μέσω streaming τις σειρές αυτές οι οποίες μέχρι και την αποχώρηση τους από το Netflix αποτελούσαν τις σειρές με τη μεγαλύτερη κατανάλωση μέσα στο Netflix, ενδεικτικά οι συνδρομητές στην Αμερική ξόδεψαν συνολικά 52.1 δις λεπτά να βλέπουν The Office και 32.6 δις λεπτά για τα Φιλαράκια. Με την πρεμιέρα των υπηρεσιών HBOMax και Peacock, οι άδειες για το Netflix έληξαν και οι σειρές επέστρεψαν στις υπηρεσίες των διανομέων τους, τα Φιλαράκια είναι πλέον αποκλειστικά διαθέσιμα για streaming στο HBOMax και το The Office αντίστοιχα στο Peacock, όπου οι υπηρεσίες αυτές είναι διαθέσιμες. Το HBOMax πήγε και ένα βήμα παραπέρα αφήνοντας νταλίκες με χρήμα στα πόδια των πρωταγωνιστών και καταφέρνοντας αυτό που δεν περίμενε κανένας: το Friends Reunion θα είναι διαθέσιμο στο HBOMax στις 27 Μαΐου, ελπίζοντας με αυτόν τον τρόπο να πάρει λίγο κεφάλι στους συνδρομητές. Γίνονται κατανοητά λοιπόν τα υπέρογκα πόσα που ξοδεύει το Netflix ετησίως για την παραγωγή πρωτότυπου υλικού. Αξίζει να αναφερθεί, τέλος, ότι καμία, μα καμία όμως, υπηρεσία streaming δεν λειτουργεί και δεν προβλέπεται να λειτουργήσει για τα επόμενα χρόνια με κέρδος. Όλες οι υπηρεσίες διαθέτουν όλον τον τζίρο τους από τις συνδρομές, και ακόμα περισσότερα, στην παραγωγή υλικού και αν αναλογιστείς και τα επιχειρησιακά κόστη όλες οι υπηρεσίες παρουσιάζουν χασούρα. Είναι εμφανές ότι όλες οι υπηρεσίες streaming έχουν στραφεί στο χτίσιμο αναγνωρισιμότητας ώστε να θωρακιστούν για την μάχη.

Η Περίπτωση Sony

Από όλους τους μεγάλους κινηματογραφικούς διανομείς (Disney, Warner, Universal, Paramount, Sony), ο μόνος για τον οποίο δεν έχουμε κάνει κουβέντα είναι η Sony. Η Βιβλιοθήκη της Sony είναι ανταγωνιστική των Disney και Warner, κυρίως λόγω της συγχώνευσης με Columbia Pictures, αλλά και λόγω των δικαιωμάτων παραγωγής ίσως του πιο δημοφιλή χαρακτήρα της Marvel, του Spider-Man, συμφωνία που ισχύει από τις αρχές του 2000. Η συμφωνία με την Marvel για τον Spider-Man, δεν έχει ημερομηνία λήξης, αλλά έχει όρο διαρκούς development, δηλαδή αν η Sony δεν παράγει ταινία Spider-Man για κάποια χρόνια τότε τα δικαιώματα επιστρέφουν αυτόματα στη Marvel. Η συμφωνία αυτή εμπλουτίστηκε με την συμπαραγωγή των τελευταίων ταινιών Spider-Man από Sony και Disney και την είσοδο τους στο Marvel Cinematic Universe.
H Sony λοιπόν αποφάσισε να μην λάβει καν μέρος στους Streaming Wars, μισθώνοντας ολόκληρη την βιβλιοθήκη της και δίνοντας δικαιώματα πρώτης διάθεσης streaming για όλες τις μελλοντικές παραγωγές στο Netflix για τα επόμενα 5 χρόνια έναντι του αστρονομικού ποσού των 3 δις δολαρίων. Αυτό σημαίνει ότι παράλληλα με τις υπάρχουσες ταινίες, όλες οι προγραμματισμένες κυκλοφορίες της Sony για τα επόμενα πέντε χρόνια, με το που τελειώνει η προβολή τους στον κινηματογράφο θα είναι αποκλειστικά διαθέσιμες στο Netflix. Αλλά η Sony πήγε και ένα βήμα παραπέρα. Καταλαβαίνοντας ότι η Disney και η είσοδος του Spider-Man στο MCU έπρεπε να ληφθεί υπόψιν στη στρατηγική της, έκανε την ίδια συμφωνία με το Disney+ για τα επόμενα 5 χρόνια 2026-2031. Αυτό σημαίνει για παράδειγμα ότι την πλήρη βιβλιοθήκη του MCU, μαζί με τις ταινίες Spider-Man, οι συνδρομητές Disney+ θα τις έχουν διαθέσιμες από το 2026 και μετά.
Η περίπτωση της Sony και η επιλογή της να μην λανσάρει δίκη της υπηρεσία streaming, προκαλεί εντύπωση, ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε ότι η Sony έχει ουσιαστικά την ευκαιρία να αποτελέσει ecosystem player, μιας και αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές entertainment hardware με τις κονσόλες PlayStation. Οι περισσότεροι αναλυτές της αγοράς πίστευαν ότι η Sony θα δημιουργούσε υπηρεσία streaming με βελτιωμένη ενσωμάτωση στις κονσόλες PlayStation με αποτέλεσμα να ωθήσει όχι μόνο τις συνδρομές αλλά και τις πωλήσεις των παιχνιδομηχανών.

Τι συμβαίνει με την παγκόσμια κάλυψη

Αν όλα τα παραπάνω μοιάζουν πολύπλοκα, αν βάλουμε μέσα και την παράμετρο «παγκόσμια κάλυψη» δηλαδή τι είναι διαθέσιμο, που και από ποια υπηρεσία streaming, τότε μιλάμε για πραγματικό λαβύρινθο. Ο καλύτερος πιστεύω τρόπος να εξηγήσουμε τι συμβαίνει, είναι με παραδείγματα.
Περίπτωση 1 – Συμπαραγωγές: πολλές σειρές αποτελούν συμπαραγωγές διαφόρων Studio με διαφορετική παρουσία σε κάθε χώρα. Θα εξετάσουμε 2 σειρές, το Star Trek: Discovery και His Dark Materials. Για το Star Trek: Discovery που είναι συμπαραγωγή Paramount και Netflix ισχύει η διάθεση ανά παρουσία, δηλαδή όπου είναι διαθέσιμη η υπηρεσία Paramount+ (πχ Αμερική) η σειρά προβάλλεται από εκεί, κι σε όλες τις υπόλοιπες χώρες από το Netflix. To His Dark Materials είναι συμπαραγωγή BBC/HBO με αντίστοιχη συμφωνία διάθεσης.
Περίπτωση 2 – Συμφωνίες διανομέων/τοπικών σταθμών: πολλοί διανομείς έχουν μακροχρόνιες συμφωνίες με τοπικούς τηλεοπτικούς σταθμούς ή πλατφόρμες δορυφορικής τηλεόρασης. Για παράδειγμα το HBO έχει μια τέτοια συμφωνία με την ευρωπαϊκή πλατφόρμα Sky όχι μόνο για διάθεση υλικού αλλά και για συμπαραγωγές. Αυτό είναι για παράδειγμα ο λόγος που δεν προβλέπεται να έρθει το HBOMax στο Ηνωμένο Βασίλειο στο κοντινό μέλλον. Το ίδιο ισχύει και με το HBO και την Nova στην Ελλάδα, με την διαφορά ότι αυτή η συμφωνία αυτή λήγει σύντομα με αποτέλεσμα το HBOMax να γίνει τελικά διαθέσιμο στην Ελλάδα τα τέλη του 2022.
Περίπτωση 3 – Το Άνοιγμα στην Ασία: το μεγάλο στοίχημα των υπηρεσιών Streaming για περισσότερους συνδρομητές, δεν θα είχε καμία τύχη, χωρίς σχέδια για επέκταση στις αγορές της Ασίας κυρίως την Κίνα και την Ινδία. Η Disney έχει πάρει κεφάλι εκεί αγοράζοντας την μεγαλύτερη τοπική υπηρεσία streaming στην Ινδία Hotstar και ενσωματώνοντας την στο Disney+. Τα HBOMax, Peacock και Paramount+ δεν έχουν βγει ακόμα από τα σύνορα των ΗΠΑ, και σε παγκόσμιο επίπεδο μόνο το Netflix θεωρείται σημαντικός παίκτης, αν και τρέχει τώρα να προλάβει την κούρσα εισόδου στις ασιατικές αγορές. Οι εξελίξεις κρέμονται συνήθως από μια κλωστή σε αυτές τις περιοχές με τελευταίο παράδειγμα τις πολιτικές συγκρούσεις της Disney στην Κίνα. Η επικείμενη κυκλοφορία των ταινιών Shang-Chi και Eternals, σκηνοθεσίας της κατόχου Oscar, Chloe Zhao, έχουν εξοργίσει το Κινεζικό καθεστώς, λόγω απεικόνισης των Κινέζων στο Shang-Chi και των αντικαθεστωτικών σχολίων της Chloe Zhao, με αποτέλεσμα να μπλοκάρουν την Disney τόσο στην είσοδο του Disney+ στην Αγορά της Κίνας όσο και στην επέκταση των θεματικών πάρκων.

Επίλογος – Συνέπειες

Οι Streaming Wars έχουν ξεκινήσει για τα καλά, ο χορός δισεκατομμυρίων δεν δείχνει να τελειώνει σύντομα, και είναι πλέον εμφανές ότι θα υπάρξουν νικητές και χαμένοι όταν κατασταλάξουν τα πράγματα. Η πρώτη απώλεια ως τώρα ήταν η υπηρεσία Quibi που κράτησε μόνο 7 μήνες χωρίς να προσελκύσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η πρόβλεψη είναι ότι κάποιες από τος υπηρεσίες αυτές θα ενσωματωθούν. Οι τελικοί καταναλωτές είναι κερδισμένοι κυρίως λόγω της πληθώρας ταινιών και σειρών που είναι διαθέσιμες και παράγονται πλέον, αλλά ίσως το τελικό κόστος στον καταναλωτή για πρόσβαση σε όλες αυτές τις υπηρεσίες να είναι μεγαλύτερο από μια συνδρομή πχ σε ένα δορυφορικό πακέτο. Δεδομένου δε, ότι αυτές οι υπηρεσίες αποσκοπούν τελικά να είναι επικερδείς, είναι πολύ πιθανό να δούμε μια αύξηση στην τιμή συνδρομής για τους καταναλωτές.

Οι Streaming Wars επηρεάζουν επίσης και την τύχη πολλών αγαπημένων μας σειρών. Ένα παράδειγμα αποτελεί το άδοξο τέλος των σειρών Marvel που ήταν διαθέσιμες από το Netflix (Darevil, Luke Cage, Jessica Jones, Defenders κτλ) οι οποίες ακυρώθηκαν λόγω των σχεδίων της Disney για το Disney+ και της διακοπής συνεργασίας με το Netflix.

Κλείνοντας, μια ιστορική παρατήρηση. Εκτός από την πρόοδο της τεχνολογίας, το κυριότερο κίνητρο για την υιοθέτηση του streaming μοντέλου από τους διανομείς/παραγωγούς ήταν και η καταπολέμηση της πειρατείας για την διάσωση της βιομηχανίας θεάματος. Το Streaming φαίνεται να δούλεψε για την μουσική βιομηχανία και τους καταναλωτές (όχι τους καλλιτέχνες), μένει να φανεί τι συνέπειες θα έχει για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο.